مراقبت بعد از قطع عضو و آمپوتاسیون اندام ها بسیار حیاتی هستند تا روند بهبودی به طور کامل طی شود و عوارض احتمالی کاهش یابد. در اینجا برخی از مراقبتهای اصلی بعد از عمل جراحی آمپوتاسیون را بهطور مفصل توضیح میدهیم:
مراقبت بعد از قطع عضو و آمپوتاسیون اندام ها
1. نقش زخم و عفونت در مراقبت بعد از قطع عضو و آمپوتاسیون اندام ها
-
پانسمان زخم: در روزهای ابتدایی پس از عمل جراحی، باید زخم بهطور مرتب پانسمان شود تا از عفونت جلوگیری شود. پانسمان باید تمیز و خشک نگهداشته شود و در صورت نیاز تعویض گردد.
-
نظافت زخم: برای جلوگیری از عفونت، باید زخم بهطور مرتب با محلول ضدعفونیکننده (تحت نظر پزشک) تمیز شود. از دست زدن به زخم با دستان آلوده باید خودداری کرد.
-
علائم عفونت: به علائمی مانند افزایش دما (تب)، قرمزی، تورم یا ترشح از زخم توجه کنید. در صورت مشاهده این علائم باید فوراً با پزشک تماس بگیرید.
2. مدیریت درد بعد از قطع عضو
-
داروهای مسکن: پزشک برای کنترل درد داروهای مسکن تجویز میکند. مهم است که از داروهای تجویزی بهطور مرتب استفاده کنید و از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید.
-
درد خیالی ( فانتوم ) : برخی از افراد پس از قطع عضو، درد در قسمتی که دیگر وجود ندارد، احساس میکنند (درد فانتوم). این درد ممکن است نیاز به درمانهای خاصی مانند داروهای ضد درد یا درمانهای فیزیوتراپی داشته باشد.
3. استراحت و مراقبت از قسمتهای سالم بدن بعد از آمپوتاسیون
-
استراحت کافی: پس از عمل جراحی، نیاز به استراحت برای بهبود سریعتر زخم و جلوگیری از فشار اضافی به نواحی دیگر بدن است. استراحت به روند بهبودی کمک میکند.
-
پوزیشندهی مناسب: برای جلوگیری از بروز مشکلات مانند ورم و درد در قسمتهای سالم بدن، باید وضعیت بدن بهطور صحیح و راحت تنظیم شود.
4. فیزیوتراپی و تحرک بعد از آمپوتاسیون
-
شروع زودهنگام فیزیوتراپی: فیزیوتراپی معمولاً بلافاصله پس از عمل جراحی شروع میشود. این درمانها برای تقویت عضلات سالم باقیمانده و جلوگیری از لختهشدن خون و مشکلات حرکتی ضروری هستند.
-
تمرینات تقویتی: تمرینات برای تقویت عضلات و حفظ انعطافپذیری و دامنه حرکتی بسیار مهم هستند. فیزیوتراپ برنامههای ویژهای برای هر فرد تنظیم میکند.
-
حرکتهای منظم: حتی اگر فرد از پروتز استفاده نمیکند، حرکتهای منظم برای جلوگیری از سفت شدن مفاصل و تحلیل عضلات لازم است.
5. مراقبت از پوست و جلوگیری از زخمهای فشار بعد از قطع عضو

-
مراقبت از پوست در ناحیه قطع عضو: باید پوست ناحیه قطع شده با دقت مراقبت شود تا از عفونت یا زخمهای فشاری جلوگیری گردد. استفاده از کرمهای مرطوبکننده میتواند به حفظ سلامت پوست کمک کند.
-
حرکت و تغییر وضعیت بدن: برای جلوگیری از زخمهای فشار، تغییر وضعیت بدن بهطور منظم ضروری است، مخصوصاً اگر فرد برای مدت طولانی در رختخواب باشد.
6. استفاده از پروتز (در صورت نیاز)
-
آمادهسازی برای استفاده از پروتز: در صورتی که قرار باشد از پروتز استفاده شود، بدن باید بهطور تدریجی به آن آماده شود. پزشک و تیم درمانی پروتز مناسب را انتخاب میکنند.
-
تمرین برای استفاده از پروتز: پس از دریافت پروتز، آموزش و تمرین استفاده از آن ضروری است. در ابتدا باید از پروتز برای مدت زمان کوتاه استفاده شود و بهتدریج زمان استفاده از آن افزایش یابد.
7. مراقبتهای روانی و حمایت اجتماعی
-
پشتیبانی روانی: پس از قطع عضو، ممکن است فرد دچار اضطراب، افسردگی یا مشکلات روحی شود. مراجعه به روانشناس یا مشاور برای حمایت روانی توصیه میشود.
-
گروههای حمایتی: شرکت در گروههای حمایتی و ارتباط با افرادی که تجربه مشابه دارند، میتواند بسیار مفید باشد.
8. رژیم غذایی مناسب
-
تغذیه سالم: تغذیه مناسب نقش مهمی در روند بهبودی ایفا میکند. مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی میتواند به ترمیم زخمها و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
-
آبرسانی مناسب: نوشیدن مقدار کافی آب برای حفظ هیدراتاسیون و تسریع روند بهبودی ضروری است.
9. پایش علائم و مشاوره پزشکی
-
مراجعه منظم به پزشک: بیمار باید پس از عمل جراحی بهطور منظم برای بررسی روند بهبودی و دریافت مشاورههای لازم به پزشک مراجعه کند. در صورت بروز هرگونه مشکل یا تغییرات غیرطبیعی در وضعیت سلامتی، باید سریعاً با پزشک تماس بگیرد.
این مراقبتها برای اطمینان از بهبودی سریع و بدون مشکل بسیار اهمیت دارند. همچنین، همکاری با تیم پزشکی و رعایت دستورات آنها، به فرد کمک خواهد کرد تا به زندگی عادی خود بازگردد و کیفیت زندگی خود را حفظ کند.
10. زاویه صحیح قرارگرفتن عضو قطع شده بعد از بعد از آمپوتاسیون اندام ها
1. در قطع عضوهای زیر زانو سعی کنید استامپ همیشه در امتداد ران شما باشد. آن را در حالت خم نگهداری نکنید. این حالت نه تنها موجب ورم آن می شود بلکه موجب میشود زانوی شما در حالت خمیده باقی بماند و بعداٌ پوشیدن اندام مصنوعی برای شما مشکل باشد. روزی چند بار یک بالشت را بر روی زانوی خود قرار دهید تا آن را در حالت صاف و مستقیم تحت کشش قرار دهد.
2. در قطع عضوهای بالای زانو هم سعی کنید استامپ در امتداد تنه شما باشد. آنرا در حالت خم به جلو نگه ندارید. این وضعیت موجب میشود رباط ها و تاندون های جلوی کشاله ران شما به تدریج کوتاه شود و وقتی بخواهید با پروتز راه بروید راه رفتن برای شما مشکل خواهد شد. روزی چند بار و هر ۲۰-۱۰ دقیقه به شکم بخوابید تا عضلات و تاندون های جلوی کشاله ران شما کشیده شود.
11.بانداژ عضو قطع شده بعد از قطع عضو آمپوتاسیون اندام ها
بانداژ عضو قطع شده بعد از عمل جراحی و امپوتاسیون، به منظور جلوگیری از افزایش حجم (ایدمه) و حمایت از بافت های نرم انجام میشود. در اینجا مراحل کلی که معمولاً رعایت میشود عبارتند از:
-
تمیز کردن و ضدعفونی کردن محل جراحی: قبل از هر چیز، محل قطع عضو باید با دقت تمیز و ضدعفونی شود.
-
استفاده از گاز استریل: برای جلوگیری از عفونت و محافظت از محل زخم، باید از گاز استریل روی محل جراحی استفاده کرد.
-
بانداژ فشاری: برای جلوگیری از تجمع مایعات و کاهش تورم، باید از بانداژ فشاری استفاده کرد. این بانداژ باید بهطور یکنواخت و محکم دور عضو بسته شود.
-
پوزیشن صحیح عضو: در ابتدا باید عضو قطعشده در موقعیت مناسب قرار گیرد (مثلاً بالا نگه داشتن عضو برای کاهش تورم).
-
تعویض منظم بانداژ: بانداژ باید بهطور منظم تعویض شود تا از بروز عفونت و افزایش تورم جلوگیری شود.
-
مراقبت از علائم عفونت: باید مراقب علائم عفونت مانند قرمزی، گرما، ترشح یا بوی بد از زخم بود و در صورت مشاهده این علائم باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
این اقدامات میتواند به کاهش درد و تسریع روند بهبودی کمک کند و از عوارض احتمالی جلوگیری کند.
سخن پایانی
مراقبت بعد از قطع عضو و آمپوتاسیون اندام ها یکی از حیاتی ترین زمان ها برای مریض هست و توجه به زخم و وعضیت عضو آمپوتاسیون شده بسیار مهم است همچنین تمیز نگه داشتن عضو قطع شده از اهمیت بالایی برخور دار است.